Toestemming

Op deze pagina onderzoeken we hoe je veilig kunt omgaan met seksuele toestemming.

Instemming is een overeenkomst tussen twee of meer mensen tijdens elke interactie, inclusief seksuele ontmoetingen. Tijdens seksuele ontmoetingen zijn er grenzen voor elke deelnemer. Seksueel geweld is de schending van deze grenzen.

In deze informatieve bron zullen we onderzoeken wat toestemming betekent, hoe je er effectief over kunt communiceren en waarom het vooral belangrijk is binnen de homo- en queer-gemeenschap.

Het is belangrijk om te weten hoe je je grenzen communiceert en hoe je de grenzen van anderen respecteert. Ervoor zorgen dat iedereen instemt met een situatie is van vitaal belang.

Instemming begrijpen

Wat is toestemming?

Instemming is de vrijwillige, duidelijke en enthousiaste instemming om deel te nemen aan een seksuele activiteit. Het is essentieel dat alle betrokkenen bereid zijn om deel te nemen aan een seksuele ontmoeting. Instemming mag nooit worden verondersteld, afgedwongen of als vanzelfsprekend worden beschouwd.

Toestemming is uniek voor elke situatie en verandert voortdurend. Om toestemming te begrijpen moet je rekening houden met de persoonlijke ervaringen, relaties en context van elke deelnemer. In queer-ruimten betekent dit dat je de unieke manieren waarop mensen communiceren en de cultuur van de ruimte en de gemeenschap moet begrijpen. Je bewust zijn van deze factoren helpt ons om ongewenste dwang of manipulatie in verschillende ervaringen te voorkomen. 

Het is niet altijd mogelijk om nee te zeggen of te stoppen met iets wat je niet leuk vindt. Toestemming betekent dus niet alleen groen licht geven, maar ook luisteren en de grenzen van anderen respecteren. Het is een gedeelde verantwoordelijkheid om de ervaring eer aan te doen en ervoor te zorgen dat iedereen ervan geniet. 

Instemming begrijpen met het FRIES-model

Toestemming moet vrijwillig gegeven worden en zonder enige vorm van dwang, druk of manipulatie. Het moet een keuze zijn van elke betrokkene zonder zich gedwongen of verplicht te voelen. Als iemand geen toestemming kan geven, bijvoorbeeld omdat hij of zij slaapt, kan hij of zij geen toestemming geven.

Het FRIES-model wordt gebruikt om te controleren of er toestemming is.

1. Vrijwillig gegeven: Toestemming moet vrijwillig gegeven worden en zonder enige vorm van dwang, druk of manipulatie. Het moet een keuze zijn die elke betrokkene maakt zonder zich gedwongen of verplicht te voelen.

2. Omkeerbaar: Toestemming kan op elk moment tijdens een seksuele ontmoeting veranderen. Het is essentieel om te begrijpen dat iedereen op elk moment zijn toestemming kan intrekken en dat dit onmiddellijk moet worden gerespecteerd wanneer dit gebeurt.

3. Geïnformeerd: Alle betrokken partijen moeten duidelijk en volledig begrijpen waar ze mee instemmen. Communicatie over grenzen, wensen en intenties is de sleutel tot geïnformeerde toestemming.

4. Enthousiast: Toestemming moet worden uitgedrukt met enthousiasme en positiviteit. Het is niet genoeg als iemand alleen maar met tegenzin instemt; hij of zij moet actief willen deelnemen aan de activiteit.

5. Specifiek: Toestemming moet specifiek zijn voor de activiteit in kwestie. Het feit dat iemand instemt met één activiteit betekent niet dat hij instemt met alle activiteiten. Voor elk aspect van de ontmoeting moeten duidelijke en precieze grenzen worden vastgesteld en gerespecteerd.

Wees je ervan bewust dat in niet-heteronormatieve omgevingen toestemming er anders uit kan zien of minder voor de hand liggend kan zijn. Daarom pleiten we voor een benadering die rekening houdt met de handelingsbekwaamheid van de persoon en de interacties met andere mensen en externe factoren.

Het belang van toestemming

In de LGBTQIA+ gemeenschap is het belang van toestemming nog groter. Veel mensen binnen deze gemeenschap hebben te maken gehad met unieke uitdagingen, zoals discriminatie en stigmatisering. Ervoor zorgen dat toestemming wordt gerespecteerd en gewaardeerd kan bijdragen aan veiligere, meer inclusieve ruimten voor iedereen.

Hoe toestemming communiceren

Open en eerlijke communicatie

Communicatie is de hoeksteen van toestemming. Het is cruciaal om grenzen, verlangens en verwachtingen openlijk met je partner(s) te bespreken voordat je seksuele activiteiten onderneemt. Wees altijd eerlijk over waar jij je goed bij voelt en moedig je partner(s) aan hetzelfde te doen.

Niet-verbale signalen

Toestemming kan ook non-verbaal worden uitgedrukt. Let op lichaamstaal en signalen van je partner(s). Als iemand zich ongemakkelijk of onzeker lijkt te voelen, stop dan en controleer of hij of zij nog steeds akkoord gaat. In sommige queer omgevingen kunnen non-verbale signalen gebruikelijker zijn en non-verbale aanzetten tot seks bevatten die nuttig zijn om te begrijpen. Je kunt hierover meer van ons leren in onze workshop Queer Landscapes.

Instemming en LGBTQIA+ mensen

Respecteer genderidentiteit en -expressie

Het is belangrijk om te onthouden dat genderidentiteit en -expressie binnen de LGBTQ+-gemeenschap divers kunnen zijn. Respecteer altijd de genderidentiteit van je partner(s) en gebruik de juiste voornaamwoorden. Misgendering kan emotioneel belastend zijn en een schending van toestemming.

Trauma uit het verleden erkennen

Sommige mensen binnen de LGBTQ+ gemeenschap kunnen trauma's hebben opgelopen die verband houden met hun seksuele geaardheid of genderidentiteit. Houd rekening met hun ervaringen en respecteer ze.

Toestemmingsovertredingen en hulp zoeken

Inzicht in schending van toestemming

Er is sprake van een toestemmingsschending als de grenzen van iemands toestemming niet worden gerespecteerd. Dit kunnen acties zijn zoals het negeren van het verzoek van een partner om te stoppen of het aangaan van seksuele activiteiten zonder dat er toestemming is gegeven.

Hulp krijgen

Als je een toestemmingsovertreding meemaakt of er getuige van bent, is het belangrijk om hulp en ondersteuning te zoeken, zoals bij het Centrum Seksueel Geweld. Je kunt meer informatie vinden over je mogelijkheden op onze pagina Hulp krijgen.

Vergeet niet dat je veiligheid en welzijn van het grootste belang zijn en dat er steun is om je op je reis te helpen.